Đây quê hương miền Trung xây tình dòng Hương núi Ngự
Đây Linh Mụ vọng ngân chuông chùa gọi ngày vang xa
Đây Đông Ba ngàn tiếng hát nở tươi đóa hoa môi cười
Của người tiểu thương níu chân bao người gần xa…
Nói đến hai chữ Đông Ba, người Huế cảm thấy có cái gì đó thân thương, gần gũi, vì nơi đây ẩn chứa một nền văn hóa đặc trưng của vùng miền. Kể từ khi “đem ra ngoài giại”, chợ Đông ba với vị trí thuận lợi trên bến dưới thuyền, ngôi chợ đã trở thành mối giao thương quan trọng khắp mọi vùng miền của đất nước, đóng vai trò quan trọng trong phát triển đô thị hóa của vùng đất cố đô. Và từ đó đến nay, cho dù biết bao biến động đổi thay của đất trời, thì Đông Ba vẫn giữ cho mình một nét đẹp bình dị, duyên dáng của ngôi chợ truyền thống 122 năm tuổi.
Trải qua hơn một thế kỷ, chợ Đông Ba đã tồn tại cùng những năm tháng lịch sử hào hùng của dân tộc. Hiện nay, Chợ Đông Ba là một trung tâm thương mại lớn của thành phố Huế, Tỉnh Thừa Thiên Huế và khu vực Miền Trung gắn liền tên tuổi với các ngôi chợ nổi tiếng như chợ Bến Thành - thành phố Hồ Chí Minh, chợ Đồng Xuân - Hà Nội và có truyền thống lịch sử với nhiều thành tích đáng tự hào. Chợ có diện tích trên 22.749 m2, với hơn 2.700 lô hàng lớn nhỏ, phục vụ thương mại cho dân cư trên địa bàn thành phố Huế và du khách thập phương, đã tạo công ăn việc làm cho hàng nghìn lao động. Chợ Đông Ba có khoảng 60 ngành hàng, từ mặt hàng cao cấp, xa xỉ đến mặt hàng bình dân, mỗi ngày lượng du khách và người mua bán đến chợ lên tới khoảng từ 7.000 - 10.000 người. Chợ Đông Ba còn là một trong mười điểm đến của khách du lịch trong và ngoài nước.
Đến với ngôi chợ, du khách có thể thưởng thức những tinh tuý văn hoá của Thành Huế vẫn còn giữ được cho đến ngày nay như: nón lá Phú Cam, Trà cung đình Đức Phượng, mè xửng Thiên Hương, mắm ruốc Cô Ri, Cô Châu, , dao kéo Hiền Lương, chè Tuần, quít Hương Cần, Thanh Trà Thủy Biều, Lại Bằng, sen khô hồ Tịnh… và cả những món ăn Huế truyền thống, bình dân như: cơm hến, bún bò, bánh lọc, chả tôm, bánh khoái, chè đậu ván...Ngoài nhiệm vụ cung cấp thực phẩm và hàng tiêu dùng cho thành phố Huế, Chợ Ðông Ba còn cung cấp những sơn hào hải vị cho các nhà hàng, khách sạn, các món ăn đặc sản Huế cho khách du lịch trong và ngoài nước.
Đến ngôi chợ, du khách không chỉ để mua sắm mà còn để sống trong không khí hài hòa, mộc mạc đầy sâu lắng của mảnh đất và con người từng là nơi kinh đô của các vị Vua triều Nguyễn trong nhiều thế kỷ.
Chợ Đông Ba là niềm tự hào của người Huế, điều đó cho thấy như một cô gái có nhiều duyên ngầm bởi chợ có những nét riêng rất Huế, đó là truyền thống tốt đẹp của chợ. Có thể nói rằng chị em tiểu thương đã góp phần đáng kể tạo nên vẻ đẹp truyền thống lấp lánh đáng tự hào và đã vun đắp từ thế hệ này đến thế hệ khác đó là truyền thống yêu nước.
Chợ Đông Ba là trung tâm thương mại của đất Cố đô, là nơi gặp gỡ giao lưu, trao đổi mua bán hàng hóa của nhiều tầng lớp lao động, trí thứcvà du khách. Vì vậy văn hóa ứng xử trong quan hệ mua bán giữa tiểu thương và khách hàng được hình thành và phát triển trên cơ sở văn hóa thị dân, văn hóa đô thị. Đó là một trong những yếu tố hết sức quan trọng góp phần tạo nên phong cách mua bán văn minh lịch sự của tiểu thương chợ Đông Ba. Phong cách ấy được thể hiện qua giao tiếp, ứng xử, giữ chữ tín trong quan hệ kinh doanh và cả trong phong cách ăn mặc. Hiện nay ở Chợ vẫn còn một vài chị mặc áo dài trong mua bán hàng ngày, trong các dịp lễ hội diễn ra tại Huế các chị đều đồng hành với chiếc áo dài tạo được ấn tượng khó quên trong lòng du khách.
Một truyền thống đáng tự hào nữa của chị em tiểu thương chợ Đông Ba là tính chịu thương chịu khó, buôn bán tảo tần, chắc chiu tiết kiệm, vừa lo toan đầy đủ cho gia đình, nuôi dạy con cái ăn học thành tài, nhiều cháu đã trưởng thành có nhiều đóng góp chung cho xã hội. Từ năm 2007 đến nay, Ban quản lý chợ đã tổ chức biểu dương khen thưởng cho các cháu là con tiểu thương thi đỗ vào các trường Đại học hàng năm, đồng thời từ năm 2012 cho đến nay, BQL chợ đã tổ chức phát thưởng cho con CBVC và Tiểu thương học giỏi các cấp từ nguồn quỹ học bổng Nguyễn Thị Định với kinh phí do tiểu thương đóng góp hàng năm lên tới 60 triệu đồng. Tất cả những nét đẹp ấy đã có từ hàng chục năm nay được các thế hệ tiểu thương chợ Đông Ba duy trì và phát huy.
Một nét đẹp rất đáng trân trọng cuả chị em tiểu thương đó là hoạt động thiện nguyện, trong những năm qua, BQL chợ đã cùng với Tiểu thương tham gia nhiều chương trình thiện nguyện như: chương trình nhịp cầu nhân ái, nối nhịp nghĩa tình, chương trình “Vui xuân cho trẻ em có hoàn cảnh khó khăn”, thăm bệnh nhân trại phong Lăng Cô, bệnh nhân tâm thần, hỗ trợ Hội Người Mù Thành phố và 7 huyện tỉnh TT Huế, bảo trợ Mẹ Liệt sĩ, 4 cháu nhiễm chất độc da cam, xây dựng 2 nhà tình thương cho Hộ nghèo Phường Phú Hậu, Phú Hiệp, hỗ trợ xây dựng nhà cho bộ đội đồn Biên phòng A Đớt. Đặc biệt Hội phụ nữ chợ đã thăm và tặng quà Đồn 531 của bạn Lào với số tiền trị giá 10. 000.000đ, nhằm góp phần thắt chặt tình hữu nghị 2 nước Việt Lào, ngoài ra Hội từng đi thăm và tặng quà cho đồng bào dân tộc bản Calô biên giới Việt Lào, nơi đây đời sống vô cùng khó khăn, đoàn Từ thiện đã tặng quần áo, sách vở, chăn màn và một số vật dụng giá trị khác. Ngoài ra, còn tổ chức quyên góp ủng hộ Chợ Vinh, Chợ Quảng Ngãi, chợ Tứ hạ cháy và ủng hộ nhân dân Nhật Bản, giúp đồng bào miền trung khắc phục thiên tai bão lụt…với kinh phí hàng trăm triệu đồng.
Từ những việc làm cụ thể đó đã thể hiện tinh thần tương thân tương ái, đạo lý tốt đẹp của dân tộc ta, đồng thời tạo được sự đoàn kết, gắn bó trong tiểu thương và CBVC. Những hoạt động đó đã tạo nên sự lan tỏa trên địa bàn Chợ, phát động được phong trào thi đua sôi nổi trong CBVC và tiểu thương để thực hiện tốt các nhiệm vụ chính trị, phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn.
Trong thời gian sắp đến để đáp ứng nhu cầu hội nhập và phát triển, chợ Đông Ba cần có sự thay đổi toàn diện hơn, đột phá hơn. Vì thế Cán bộ viên chức và tiểu thương chợ Đông Ba tiếp tục phát huy những thành tích đạt được, đoàn kết gắn bó, đem hết trí tuệ và công sức của mình để cùng với Ban quản lý Chợ xây dựng chợ Đông Ba không những là trung tâm thương mại của Huế mà còn hướng đến một ngôi Chợ du lịch văn minh và thân thiện, là điểm đến hấp dẫn của Việt Nam, xứng đáng với truyền thống quý báu của 122 năm qua.
SƠ ĐỒ CHỢ ĐÔNG BA
