Bình ắc quy là một phần không thể thiếu trong các thiết bị điện tử như Bộ lưu điện UPS, xe điện, xe máy, viễn thông, phương tiện giao thông….
Sau một thời gian sử dụng, bình ắc quy có thể gặp phải hiện tượng bị sunfat hóa, hoặc bình bị xả cạn mà không được nạp điện lại liền, khiến khả năng tích điện giảm sút và có khả năng hư hỏng.
Để phục hồi lại ban đầu, kéo dài tuổi thọ và duy trì hiệu suất của ắc quy, việc khử sulfat là rất cần thiết. Bài viết này sẽ cung cấp hướng dẫn chi tiết về cách khử sunfat bình ắc quy hiệu quả và an toàn.
Sunfat Hóa Ắc Quy là Gì?
Sunfat hóa là quá trình mà các tinh thể sunfat chì hình thành trên bề mặt các tấm điện cực trong ắc quy. Điều này xảy ra khi ắc quy bị xả quá sâu hoặc để trong trạng thái xả quá lâu.
Các tinh thể này gây cản trở quá trình sạc và xả, làm giảm dung lượng và hiệu suất của ắc quy.
Tại Sao Cần Khử Sulfat Hóa?
Khử sunfat hóa giúp phục hồi dung lượng và hiệu suất của ắc quy, kéo dài tuổi thọ sử dụng và giảm chi phí thay thế. Việc khử sulfat hóa đúng cách cũng giúp tăng cường độ an toàn khi sử dụng ắc quy.
Như hình trên có thể thấy các tấm cực bị sunfat hoá nặng nề về nếu để lâu không khử thì bình ắc quy xem như bỏ đi.
Dụng Cụ/Vật Tư Chuẩn Bị
Trước khi bắt đầu quá trình khử sunfat bình ắc quy, bạn cần chuẩn bị các dụng cụ sau:
- Bộ sạc ắc quy tự động
- Máy đo điện áp
- Đồng hồ đo dòng
- Dung dịch khử sulfat (hoặc nước cất và baking soda)
- Kính bảo hộ và găng tay
Hướng Dẫn Chi Tiết Cách Khử Bình Ắc Quy
Bước 1: Kiểm Tra Tình Trạng Ắc Quy
Trước khi khử sunfat, cần kiểm tra tình trạng hiện tại của bình ắc quy. Sử dụng máy đo điện áp để kiểm tra điện áp của ắc quy.
Nếu điện áp dưới 10.5V hoặc thấp hơn (đối với ắc quy 12V), có khả năng ắc quy đã bị sulfat hóa nặng.
Bước 2: Làm Sạch Các Cực Ắc Quy
Ngắt kết nối ắc quy khỏi thiết bị. Sử dụng baking soda pha với nước để làm sạch các cực của ắc quy. Dùng bàn chải để loại bỏ bụi bẩn và mảng bám. Điều này giúp đảm bảo tiếp xúc tốt khi tiến hành sạc.
Bước 3: Sạc Chậm Ắc Quy
Kết nối ắc quy với bộ sạc tự động, nên chọn bộ sạc có thể chỉnh được điện áp và dòng điện. Cài đặt chế độ sạc chậm để giúp khôi phục các tinh thể sulfat hóa. Có 3 giai khử sunfat bình ắc quy như sau:
1. Chỉnh điện áp và dòng điện: Điện áp từ 60VDC trở lên, thường chỉnh lên 100VDC, chỉnh dòng sạc bằng 0,3C của bình ắc quy.
Ví dụ bình ắc quy 100Ah thì chỉnh dòng sạc là 30A, điện áp là 100VDC). Sạc trong vòng 15 phút.
2. Giữ nguyên điện áp chỉnh dòng điện: Giữ nguyên điện áp vẫn 100VDC và chỉnh dòng điện bằng 0,1C, tức là 10A, sạc trong vòng 6 - 8 giờ.
3. Giữ nguyên điện áp và dòng sạc nhỏ giọt: Giữ nguyên điện áp vẫn 100VDC và chỉnh dòng điện bằng 0,05C và sạc trong vòng 12 giờ
Quá trình này có thể mất từ vài giờ đến vài ngày tùy thuộc vào mức độ sulfat hóa.
Theo dõi điện áp và dòng sạc thường xuyên, chú ý nếu phát hiện bình bị quá nóng hoặc phù, nứt thì nên ngắt sạc ngay và kiểm tra ắc quy.
Bước 4: Sử Dụng Dung Dịch Khử Sulfat
Nếu sạc chậm không đủ để khử sulfat, bạn có thể sử dụng dung dịch khử sulfat. Đổ dung dịch vào từng ngăn ắc quy theo hướng dẫn của nhà sản xuất. Để dung dịch ngấm trong một thời gian, sau đó sạc lại ắc quy ở chế độ sạc chậm.
Bước 5: Xả Sâu và Sạc Lại
Sau khi đã khử sulfat, xả ắc quy xuống mức điện áp thấp (khoảng 9,9V - 10,5V đối với ắc quy 12V), sau đó sạc lại hoàn toàn.
Quá trình này giúp tái tạo lại các tấm điện cực và cải thiện khả năng tích điện của ắc quy.
Bước 6: Kiểm Tra Lại Ắc Quy
Sau khi đã hoàn tất các bước khử sulfat và sạc lại, kiểm tra điện áp và dung lượng ắc quy để đảm bảo rằng quá trình khử đã thành công. Nếu điện áp và dung lượng đã được cải thiện đáng kể, ắc quy đã được phục hồi.
Một Số Lưu Ý Khi Khử Sulfat Hóa Ắc Quy
- An Toàn: Luôn đeo kính bảo hộ và găng tay khi làm việc với ắc quy để tránh bị axit bắn vào mắt và da.
- Không Quá Xả: Tránh xả ắc quy quá sâu trong quá trình sử dụng thường xuyên, vì điều này sẽ làm tăng nguy cơ sulfat hóa.
- Bảo Dưỡng Định Kỳ: Thực hiện bảo dưỡng định kỳ và kiểm tra điện áp ắc quy thường xuyên để phát hiện sớm các dấu hiệu sulfat hóa.
- Sử Dụng Bộ Sạc Phù Hợp: Sử dụng bộ sạc ắc quy tự động có chức năng khử sulfat sẽ giúp duy trì hiệu suất và kéo dài tuổi thọ của ắc quy.
Kết Luận
Khử sulfat hóa là một quá trình cần thiết để duy trì hiệu suất và tuổi thọ của ắc quy. Bằng cách làm theo các bước hướng dẫn chi tiết trên, bạn có thể tự tin thực hiện quá trình khử sulfat tại nhà một cách an toàn và hiệu quả.
Đừng quên bảo dưỡng định kỳ và kiểm tra ắc quy thường xuyên để đảm bảo rằng thiết bị của bạn luôn hoạt động trong điều kiện tốt nhất.
