Sự ra đời của Marketing như thế nào?

Mình đã dành hơn 7 năm trong ngành marketing hay bán hàng online, và trong suốt thời gian đó, mình đã nhận thấy sự thay đổi đáng kể về cách chúng tôi tiếp cận và hiểu về khách hàng của mình. Đó là cả một quá trình dài và phức tạp, bắt nguồn từ những ngày đầu tiên mới ra trường đi phát tờ rơi, làm nhân viên tiếp thị, tự kinh doanh nhỏ đến sự bùng nổ của quảng cáo trực tuyến và digital marketing. Nhưng ở đây mình không nói về digital mà muốn viết đôi dòng về "Sự ra đời của marketing".

Về Marketing

Marketing, theo quan điểm truyền thống, được định nghĩa là hoạt động của một tổ chức nhằm quảng bá và bán sản phẩm hoặc dịch vụ của mình. Nhưng qua thời gian và với sự tiến bộ của công nghệ, định nghĩa này đã mở rộng để bao gồm nhiều hơn việc bán sản phẩm. Nó giờ đây cũng liên quan đến việc xây dựng mối quan hệ với khách hàng, hiểu nhu cầu và mong muốn của họ, và sử dụng thông tin đó để cung cấp giải pháp phù hợp (AMA, 2021).

Tầm Quan Trọng Của Marketing Trong Kinh Doanh Và Xã Hội

Marketing đóng vai trò trung tâm trong kinh doanh bởi nó là cầu nối giữa sản phẩm hoặc dịch vụ và người tiêu dùng. Đơn giản hóa, nếu không có marketing, không ai biết về sản phẩm của bạn, không kể chất lượng của sản phẩm đó ra sao. Như Peter Drucker, một học giả quản trị học nổi tiếng, đã từng nói: "Vì cơ bản, mục tiêu của marketing là biến dư thừa của sản xuất thành dư thừa của tiêu dùng" (Drucker, 1954).

Trên phạm vi xã hội, marketing có tác động rộng lớn đến các xu hướng và thói quen tiêu dùng. Nó tạo ra một chuỗi giá trị nơi sản phẩm không chỉ đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng mà còn đáp ứng nguyện vọng và thể hiện bản sắc cá nhân của họ (Kotler, 2000). Một ví dụ điển hình là cách Apple sử dụng marketing để biến sản phẩm công nghệ của mình trở thành một biểu tượng thời trang và bản sắc cá nhân.

Lịch sử của marketing

A. Marketing trong thời kỳ tiền công nghiệp

Trước thời kỳ công nghiệp, khoảng từ thế kỷ 16 đến thế kỷ 18, các phương pháp marketing chủ yếu bao gồm tiếp thị từ mồm sang tai và các phương thức marketing đơn giản và trực tiếp.

1. Tiếp thị từ mồm sang tai

Tiếp thị từ mồm sang tai đã trở thành một trong những hình thức marketing đầu tiên và phổ biến nhất. Trong thời kỳ này, người bán hàng phụ thuộc nhiều vào sự tin cậy và danh tiếng cá nhân. Đánh giá và đề cử từ khách hàng đã giúp họ thu hút khách hàng mới. Một ví dụ nổi tiếng về tiếp thị từ mồm sang tai trong thời gian này là Josiah Wedgwood, người sáng lập công ty gốm sứ Wedgwood, đã sử dụng kỹ năng tiếp thị này để tạo ra một thương hiệu sang trọng.

2. Phương thức marketing đơn giản và trực tiếp

Trong thời kỳ này, phương thức tiếp thị chủ yếu là trực tiếp. Người bán hàng trực tiếp tiếp xúc với người mua để bán sản phẩm của mình. Các hình thức tiếp thị trực tiếp này có thể bao gồm việc bán hàng tại chợ hoặc tiếp thị trực tiếp tại nhà của khách hàng.

Benjamin Franklin, nhà phát minh và nhà thương mại nổi tiếng, đã sử dụng các phương pháp marketing trực tiếp này để quảng bá cho các sản phẩm và dịch vụ của mình. Anh ấy thậm chí đã sáng tạo ra một số kỹ thuật tiếp thị sớm, bao gồm việc sử dụng báo chí để quảng bá cho các sản phẩm và dịch vụ của mình.

B. Marketing trong thời kỳ công nghiệp hóa

Thời kỳ công nghiệp hóa, từ cuối thế kỷ 18 đến đầu thế kỷ 20, đã mang đến những thay đổi lớn cho lĩnh vực marketing. Các phương thức in ấn và sản xuất hàng loạt đã mở rộng phạm vi tiếp thị và quảng bá sản phẩm, đồng thời tạo ra một lượng lớn công việc cho những người làm việc trong lĩnh vực marketing.

1. Sự phát triển của các kỹ thuật quảng cáo in ấn

Với sự phát triển của công nghệ in ấn, quảng cáo trên các hình thức in ấn như tờ rơi, báo, tạp chí, đã trở nên phổ biến hơn. Thương hiệu bắt đầu sử dụng quảng cáo in ấn để tiếp cận với một lượng lớn khách hàng tiềm năng mà không cần gặp mặt trực tiếp.

Một người đi đầu trong việc sử dụng quảng cáo in ấn trong thời kỳ này là P.T. Barnum. Barnum là một người quảng cáo tài ba, người đã sử dụng các kỹ thuật in ấn để quảng bá cho các sự kiện và hiện vật mà anh ta đang trưng bày.

2. Sự bùng nổ của marketing hàng loạt

Thời kỳ công nghiệp hóa cũng đã mang lại sự bùng nổ của marketing hàng loạt. Sản xuất hàng loạt đã tạo ra lượng lớn sản phẩm giống hệt nhau và các công ty cần tiếp cận với một lượng lớn khách hàng để bán các sản phẩm này.

Cyrus McCormick, người đã cải tiến và sản xuất hàng loạt máy gặt đập, là một nhân vật nổi bật trong việc sử dụng marketing hàng loạt. Anh đã tạo ra một mạng lưới phân phối rộng khắp và sử dụng quảng cáo in ấn để tiếp cận với nông dân trên khắp nước Mỹ.

III. Marketing trong thời kỳ kỹ thuật số

Trong hơn 7 năm kinh nghiệm làm việc trong ngành marketing online,mình đã chứng kiến những thay đổi sâu sắc mà internet mang lại. Internet đã mở ra cánh cửa mới cho marketing - giúp tạo ra các phương thức tiếp thị mới, nơi mà thông điệp có thể truyền đi nhanh chóng, rộng rãi và hiệu quả.

Chẳng hạn, những người đi tiên phong như Jeff Bezos của Amazon đã chứng minh được sức mạnh của việc kết hợp internet vào chiến lược marketing. Bắt đầu từ một nhà sách trực tuyến nhỏ, Amazon đã tận dụng tốt sức mạnh của internet để trở thành một trong những thương hiệu hàng đầu thế giới.

B. Sự ra đời của Digital Marketing

1. Email marketing: Email marketing đã trở thành một trong những công cụ marketing hiệu quả nhất với chi phí thấp. Gary Thuerk, một marketer của Digital Equipment Corp, đã gửi email quảng cáo đầu tiên vào năm 1978, đánh dấu bước đầu của email marketing. Từ đó, nó đã trở thành một phần quan trọng trong chiến lược marketing của hầu hết mọi doanh nghiệp.

2. Quảng cáo trực tuyến: Larry Page và Sergey Brin, những người sáng lập Google, đã cách mạng hóa quảng cáo trực tuyến thông qua việc phát triển Google Ads. Công nghệ này cho phép doanh nghiệp nhắm mục tiêu đúng đối tượng khách hàng của mình và đo lường hiệu quả của các chiến dịch quảng cáo của họ một cách chính xác.

3. Social media marketing: Với sự phát triển của các nền tảng mạng xã hội như Facebook, Instagram, và Twitter, social media marketing đã trở thành một phần không thể thiếu trong chiến lược marketing. Mark Zuckerberg, người sáng lập Facebook, đã đóng một vai trò quan trọng trong việc phát triển lĩnh vực này. Các công cụ mà Facebook cung cấp cho phép các nhà marketing nhắm mục tiêu, theo dõi và tương tác với khách hàng một cách chưa từng có.

C. Sự ra đời của quảng cáo di động và ảnh hưởng đến marketing

Quảng cáo di động đã trở thành một trong những xu hướng quan trọng nhất trong marketing kỹ thuật số. Thương hiệu như Coca-Cola đã sớm nhận ra sức mạnh của quảng cáo di động và đã tận dụng nó để tiếp cận với khách hàng một cách cá nhân hóa và tương tác.

Quảng cáo di động không chỉ mang lại lợi ích về khả năng nhắm mục tiêu chính xác, mà còn cho phép các nhà marketing tạo ra các chiến dịch quảng cáo sáng tạo và tương tác mà khách hàng có thể tương tác mọi lúc, mọi nơi. Kết hợp với công nghệ như AR và VR, quảng cáo di động đang mở ra những cơ hội mới cho marketing.

IV. Marketing hiện tại

A. Data-driven marketing

Trong thời đại số hóa này, dữ liệu đã trở thành nguồn tài nguyên quý giá nhất cho các nhà marketing. Data-driven marketing sử dụng những dữ liệu cụ thể để tối ưu hóa chiến dịch và tăng hiệu quả. Những công ty như Netflix và Spotify đã tận dụng sức mạnh của data-driven marketing để tùy chỉnh nội dung cho từng người dùng, cung cấp trải nghiệm cá nhân hóa và cải thiện sự hài lòng của khách hàng.

B. Marketing tự động hóa

Marketing tự động hóa là một xu hướng quan trọng giúp doanh nghiệp tối ưu hóa thời gian, nguồn lực và ngân sách. Nó cho phép tự động hóa các nhiệm vụ tiếp thị lặp đi lặp lại, từ việc gửi email marketing đến việc phân loại khách hàng. Các công ty như Mailchimp và HubSpot đã trở thành những người dẫn đầu trong lĩnh vực này, giúp doanh nghiệp nhỏ và vừa tiếp cận với công nghệ marketing tự động hóa.

C. Kỹ thuật số hóa và marketing nhắm mục tiêu

Với sự phát triển của công nghệ, khả năng tiếp thị mục tiêu đã trở nên chính xác hơn bao giờ hết. Công ty công nghệ như Google và Facebook đã tạo ra các công cụ cho phép doanh nghiệp nhắm mục tiêu đúng đối tượng khách hàng của họ, dựa trên dữ liệu như địa điểm, sở thích, hành vi mua hàng và nhiều yếu tố khác.

D. Tầm nhìn về tương lai của marketing

Trong tương lai, chúng ta có thể mong đợi rằng công nghệ sẽ tiếp tục thay đổi khuôn mặt của marketing. Trí tuệ nhân tạo và học máy đang ngày càng trở nên phổ biến, và chúng có thể giúp tối ưu hóa các chiến dịch marketing, cung cấp dự đoán chính xác về hành vi của khách hàng và giúp doanh nghiệp tạo ra quảng cáo nhắm mục tiêu hiệu quả hơn.

Trí tuệ nhân tạo cũng đang được dùng để tạo ra nội dung marketing tự động. Các công ty như OpenAI đã phát triển công nghệ như GPT-3, một mô hình ngôn ngữ dựa trên AI có thể tạo ra nội dung tự động dựa trên các đầu vào.

Tóm lại

Qua bài viết này, mình hy vọng bạn đã có cái nhìn rõ nét hơn về quá trình tiến hóa của marketing - từ những chiến dịch tiếp thị đơn giản ở thời kỳ tiền công nghiệp, đến sự phát triển của quảng cáo trên phương tiện truyền thông đại chúng trong thời kỳ công nghiệp hóa, và cuối cùng là sự bùng nổ của digital marketing.

Bản thân mình, với hơn 7 năm kinh nghiệm trong ngành marketing, đã chứng kiến nhiều biến đổi. Những kiến thức mình đúc kết không chỉ đến từ sách vở mà còn từ việc quan sát thực tế, học hỏi từ những thương hiệu và nhà marketing tiên phong.

Rất mong rằng những chia sẻ của mình qua bài viết này sẽ giúp ích cho bạn trong hành trình khám phá thế giới marketing rộng lớn này. Chúc bạn thành công và không ngừng tìm tòi, sáng tạo!

Xem các bài viết khác của mình:

1. Marketing spa hiệu quả

2. Marketing và logistics